طبق نظر شارون وگسچیدر, درمانگر خانواده و مدیر سابق انجمن ملی کودکان الکلی, کودکان تربیت یافته در خانواده های ناکارآمد یاد میگیرند نقش های خاصی را بازی کنند تا با رفتارهای سمی در خانه شان مواجه شوند. نقش هایی که او اشاره میکند, روشی برای برچسب زدن به افراد نیست. در عوض, او با استفاده از این نقش ها نشان میدهد که الکلی بودن چطور بر دوران کودکی و ویژگی ها و عادت های دوران بزرگسالی تاثیر میگذارد. کودکانی که در محیطی با سوء مصرف الکل یا مواد مخدر بزرگ میشوند, معمولا نوعی آشفتگی و تربیت غیر قابل پیش بینی را تجربه میکنند که از صحبت در این باره احساس شرم و خجالت دارند. در نتیجه, آنها یاد میگیرند از طریق بازی کردن نقش های خاص , با رفتارهای سمی خانواده خود مواجه شوند و از این طریق احساس عصبانیت, تحقیر یا ناراحتی که احساس میکنند را سبُک کنند.
دینامیک خانواده که شامل سایر رفتارهای اجباری مثل قمار یا پرخوری, سخت گیری های بیش از حد و گرایش های مذهبی, خودشیفتگی و سوء استفاده فیزیکی, احساسی یا جنسی است نیز همین تاثیر را بر کودکان میگذارد. افراد پیچیده و لایه دار هستند و در صورتی که در یک خانواده سمی رشد کرده باشید, بیش از یک نقش بازی خواهید کرد. در این بخش,۵ کودک تربیت شده در خانواده های سمی را به شما معرفی میکنیم:
کودک ” قهرمان” یا ” مسئول”
کودک قهرمان یا مسئول , معمولا از سن خود عاقل و بالغ تر است. چنین کودکانی خود کفا, کمال گرا و بیش از حد موفق هستند. آنها جاه طلب هستند و دائما به دنبال موفقیت اند. این افراد معمولا خونسردند و به صورت همزمان دارای همه چیز هستند. در واقع, آنها در سکوت رنج میکشند و بار غم و اندوه رفتارهای سمی والدینشان را به دوش میکشند.
آنها از اینکه شبیه به پدر و مادرشان شوند وحشت دارند. بنابراین, سعی میکنند دقیقا به شخصیت مخالف آنها تبدیل شوند. اگر این قهرمان یک والد خودشیفته داشته باشد, خودش به پدر یا مادر مورد علاقه فرزندش تبدیل میشود. والدین خودشیفته معمولا از کودک خود سوء استفاده فیزیکی یا عاطفی میکنند. در نتیجه, این قهرمان تلاش میکند تا عشق را احساس و دریافت کند.
” قربانی ” یا “دردسر ساز”
قربانی یا دردسر ساز معمولا عصبانی است و حالت تدافعی دارد. آنها با انجام مشکلات خانوادگی که معمولا در داخل خانه نادیده گرفته میشود حقیقت را بیان میکنند. والدین سمی از وجود کودک قربانی بسیار خجالت میکشند. آنها به عنوان کودکانی سرکش, بدگمان و بدبین دیده میشوند , اما در زیر این ظاهر سخت , از لحاظ عاطفی بسیار حساس اند. این افراد قربانی توسط والدین خود مورد آزار و سوء استفاده قرار میگیرند و احتمالا خود مخرب میشوند.
معمولا این کودکان داخل مدرسه به مشکل برمیخورند چون یاد گرفته اند که از این طریق توجه بیشتری را جلب کنند و عمدتا در نقش هدایت گر گروه های اجتماعی خود قرار دارند. آنها به دلیل ترس و وحشت , دیوارهای زیادی اطراف خود میسازند و به همین دلیل , معمولا رابطه آنها با دیگران سطحی یا جزئی است. کودکان قربانی با یکدیگر متفاوت اند , اما به طور معمول, سرکش اند یا به راحتی مورد رفتارهای ناعادلانه قرار میگیرند.
” کودک گمشده” یا ” خیالباف”
کودک گمشده یا خیالباف , نقشی است که به خوبی با آن آشنا هستم. این کودکان معمولا در خانواده هایشان نامرئی اند و سعی میکنند از طریق ناپدید شدن و تمرکز روی کتاب خواندن, تماشای تلویزیون, خیال پردازی یا تماشای فیلم با مشکلات خانواده خود مواجه شوند. آنها به ندرت دچار دردسر میشوند و به دلیل اینکه از نظر دیگران یک کودک خوب هستند, به عنوان فردی تلقی میشوند که دارای یک زندگی سالم و خوب است. کودک گمشده معمولا بسیار خجالتی است و از تنهایی بسیار لذت میبرد. به دلیل اینکه چنین کودکانی خود را از دیگران جدا میکنند, در پیشرفت مهارت های اجتماعی مهم دچار مشکل میشوند و معمولا از عزت نفس کمی برخوردارند.
” شادی آور ” یا ” دلقک کلاس”
شادی آور یا دلقک کلاس, نقش دیگری است که به خوبی با آن آشنا هستم. این القاب معمولا با نام ” با نمک” شناخته میشود و چنین افرادی همیشه آماده اند تا با لطیفه گفتن یا یک نمایش سرگرم کننده,جو را سبُک کنند. این افراد, معمولا به دلیل ناکارآمد بودن خانواده شان احساس ضعف میکنند و سعی میکنند با استفاده از طنز و شوخ طبعی , با درگیری و عصبانیت خود مقابله کنند. معمولا این افراد در پشت رفتارهای شاد خود, از اضطراب و افسردگی رنج میبرند.
کودکان شادی آور معمولا از عزت نفس کمی برخوردارند و برای مواجهه با نا امنی های خود به کار کردن افراطی روی می آورند. حالت آنها دوستانه است و از مهربانی , بخشندگی و قابل اعتماد بودن لذت میبرند. معمولا دیگران آنها را با عنوان ” خیلی خوب” توصیف میکنند. کودکان شادی آور, کمک به دیگران را دوست دارند و با این روش از مشکلات خود دور میشوند. علاوه بر این , تقاضای کمک در زمانی که خودشان در حال زجر کشیدن هستند برای آنها دردناک است و به جای این کار , یک لبخند شجاعانه به دنیا نشان میدهند.
“توانمند ساز” یا ” سرپرست”
توانمند ساز یا سرپرست معمولا همسر یک معتاد است اما میتواند یک کودک نیز باشد. این فرد معمولا در مورد اعتیاد به الکل یا مواد مخدر توسط اعضای خانواده بهانه می آورد و وجود این مسئله را انکار میکند. آنها به خوبی میتوانند ناکارآمدی خانواده شان را مخفی کنند و مطمئن میشوند که دیگران , آنها را به عنوان خانواده ای شاد و سالم میبینند. آنها به فرد معتاد گوش میکنند , به او دلداری میدهند و از سایر اعضای خانواده درخواست میکنند به دلیل مشکل اعتیاد, به این فرد واکنش های منفی نشان ندهند. پذیرفتن چیزی که در واقعیت اتفاق می افتد برای فرد سرپرست دشوار است. در نتیجه, آنها نمیدانند چطور با مسئله اعتیاد مواجه شوند , بنابراین آنها با استفاده از یک نمایش متقاعد کننده به دیگران نشان میدهند امیدواری, روزی به واقعیت تبدیل خواهد شد.
راستی ما در نوکو یک سری مقاله درباره فرزندپروری داریم که می تونید در این لینک اونها رو مطالعه کنید .
